De toekomst van plattelandsgebieden vormgeven

In 2021 kwam de Europese Commissie met een langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden van de EU (LTVRA) en het Plattelandspact. Sindsdien hebben EU-instellingen zoals het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) en het Comité van de Regio’s (CvdR) zich uitgesproken over dit belangrijke initiatief voor de toekomst van de Europese plattelandsgebieden.

Nu is het aan de EU-lidstaten om te onderzoeken welke rol zij hierin kunnen spelen en hoe het best kunnen bijdragen aan de visie en het pact voor het platteland. In haar conclusies bij het 8e Cohesieverslag van 2 juni 2022 en over bio-economie van 25 april 2023 verwijst de Raad van de Europese Unie naar de EU-visie voor het platteland.

Het plattelandspact vormt een kader voor de samenwerking tussen overheden en belanghebbenden op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau. Het draagt bij tot het bereiken van de gemeenschappelijke doelstellingen van de langetermijnvisie door de interactie tussen overheden, het maatschappelijk middenveld, het bedrijfsleven, de academische wereld en burgers te bevorderen. Het pact, dat in december 2021 werd gepresenteerd, is ontworpen in overleg met EU-instellingen, belanghebbenden en leden van de gemeenschap van het plattelandspact. Het definitieve voorstel werd aangenomen tijdens de 1e conferentie over het plattelandspact op 15 en 16 juni 2022. De conferentie over het plattelandspact, die op 3 en 4 mei 2023 door de Zweedse overheid wordt georganiseerd, biedt de gelegenheid om kennis uit te wisselen over wat in het kader van het plattelandspact moet worden gedaan voor plattelandsgebieden.

De Commissie onderzoekt samen met het komende Spaanse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie of de Raad einde 2023 conclusies kan aannemen over de langetermijnvisie voor de plattelandsgebieden van de EU. Deze zouden voortbouwen op de lessen die zijn getrokken uit de eerste twee jaar van de uitvoering van de plattelandsvisie, met name de inventarisatie van de acties die zijn uitgevoerd en geprogrammeerd in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het cohesiebeleid voor 2021-2027.

Het forum op hoog niveau voor plattelandsbeleid wordt georganiseerd door het Spaanse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie, samen met het ondersteuningsbureau voor het plattelandspact. Het biedt een unieke gelegenheid om belangrijke politieke actoren bijeen te brengen om vooruitgang te boeken op de politieke agenda voor de toekomst van plattelandsgebieden, een vruchtbaar debat in de Raad van de EU voor te bereiden en de lidstaten te ondersteunen bij het ontsluiten van het potentieel van plattelandsgebieden om de LTVRA-doelstellingen te halen. Dit zal de verschillende beleidsinstrumenten en -strategieën beter op elkaar afstemmen. 

Doelstellingen

• Beleidsdiscussies op hoog niveau tussen nationale autoriteiten om bij te dragen aan de conclusies van de Raad van de EU over de uitvoering van de LTVRA.
• Uitwisseling van ervaringen over hoe het beleid en de fondsen van de EU het best kunnen bijdragen tot de verwezenlijking van de visie op het platteland op beleidsterreinen die belangrijk zijn voor het Spaanse voorzitterschap van de Raad van de EU, en nagaan hoe het plattelandspact een meerwaarde kan bieden.
• Een dialoog met de lidstaten om na te gaan of er betere kaders voor bestuur op verschillende niveaus en participatiestructuren zijn om de stem van plattelandsactoren en belanghebbenden te horen en om het plattelandsbeleid beter af te stemmen op het plattelandspact.

Aan het forum nemen 200 personen deel, in de eerste plaats beleidsmakers en vertegenwoordigers van overheidsinstanties op EU- en nationaal niveau uit alle 27 lidstaten die betrokken zijn bij het beheer van EU-middelen, met name het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het cohesiebeleid. Er wordt ook gerekend op de deelname van EU-netwerken en -initiatieven, regionale en lokale autoriteiten, groepen van belanghebbenden, maatschappelijke organisaties en academische instellingen die zich bezighouden met betrokken beleidsterreinen, waarbij een evenwicht moet worden gevonden tussen de landen die op het forum vertegenwoordigd zijn.