Todhchaí na gceantar tuaithe a mhúnlú

Ó seoladh an fhís fhadtéarmach do cheantair thuaithe an Aontais agus an Comhaontú um an Tuath in 2021, tá dul chun cinn polaitiúil á dhéanamh ar leibhéal an Aontais ina leith, agus institiúidí an Aontais amhail Parlaimint na hEorpa, Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE) nó Coiste na Réigiún (CnaR) ag forbairt tuairimí agus ag glacadh seasaimh i ndáil leis an bpríomhthionscnamh sin ar thodhchaí na gceantar tuaithe san Eoraip.

Tá an dul chun cinn sin ag dul i dtreo na mBallstát atá ag féachaint ar an mbealach is fearr chun páirt a ghlacadh agus cur leis an bhfís agus leis an gComhshocrú um an tuath. Thagair Comhairle an Aontais Eorpaigh d’fhís tuaithe an Aontais Eorpaigh ina gconclúidí ar an 8ú Tuarascáil faoin gComhtháthú an 2 Meitheamh 2022 agus ina gconclúidí ar an mbithgheilleagar atá le glacadh an 25 Aibreán 2023.

Is creat é an Comhaontú um an Tuath le haghaidh comhair i measc na n-údarás agus na bpáirtithe leasmhara ar an leibhéal Eorpach, náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil. Cuidíonn sé chun spriocanna comhroinnte na físe fadtéarmaí a bhaint amach trí éascú a dhéanamh ar idirghníomhaíocht ar chúrsaí tuaithe idir údaráis phoiblí, an tsochaí shibhialta, gnólachtaí, an lucht acadúil agus saoránaigh. Seoladh an Comhaontú i mí na Nollag 2021 agus tá sé á fhorbairt idir institiúidí an Aontais, páirtithe leasmhara agus comhaltaí de phobal an Chomhshocraithe um an Tuath, agus formhuiníodh an togra deiridh ag an gcéad chomhdháil de chuid an Chomhaontaithe um an Tuath an 15-16 Meitheamh 2022. Le comhdháil an Chomhshocraithe um an Tuath sa tSualainn an 3-4 Bealtaine 2023, rud atá á eagrú ag oifigí rialtais na Sualainne, tabharfar deis eolas a chomhroinnt maidir le conas gníomhú do cheantair thuaithe i gcomhthéacs an Chomhaontaithe um an Tuath.

In éineacht leis an uachtaránacht Spáinneach a bheidh ann amach anseo ar Chomhairle an Aontais Eorpaigh, tá an Coimisiún ag féachaint arbh fhéidir conclúidí ón gComhairle a ghlacadh a bheidh dírithe ar an bhfís fhadtéarmach do cheantair thuaithe an Aontais ag deireadh 2023, ag tógáil ar na ceachtanna a foghlaimíodh ón gcéad dá bhliain de chur chun feidhme na físe tuaithe, go háirithe an machnamh ar na gníomhaíochtaí a rinneadh agus a clársceidealaíodh faoin gcomhbheartas talmhaíochta agus faoin mbeartas comhtháthaithe don tréimhse 2021-2027.

Is í Uachtaránacht na Spáinne ar Chomhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach in éineacht le hOifig Tacaíochta an Chomhshocraithe um an Tuath a eagraíonn an Fóram Ardleibhéil um Beartas Tuaithe. Tugann sé deis mhisniúil príomhghníomhaithe polaitiúla a chruinniú le chéile chun an clár oibre polaitiúil maidir le todhchaí na gceantar tuaithe a chur chun cinn, díospóireacht thorthúil a ullmhú i gComhairle an Aontais Eorpaigh, agus tacú leis na Ballstáit gníomhú chun leas a bhaint as acmhainneacht na limistéar tuaithe chun cuspóirí na físe fadtéarmaí do cheantair thuaithe an Aontais a bhaint amach. Cuideoidh sé le dul chun cinn a dhéanamh i dtreo níos mó comhlántachtaí i measc ionstraimí agus straitéisí beartais éagsúla. 

Cuspóirí

• Malartuithe ardleibhéil beartais idir na húdaráis náisiúnta a chumasú chun rannchuidiú le conclúidí Chomhairle an Aontais Eorpaigh maidir le cur chun feidhme na físe fadtéarmaí do cheantair thuaithe an Aontais;
• Taithí a chomhroinnt faoin gcaoi is fearr is féidir le beartais agus cistí an Aontais rannchuidiú leis an bhfís tuaithe a bhaint amach i bpríomhréimsí tosaíochta beartais d’Uachtaránacht na Spáinne ar Chomhairle an Aontais Eorpaigh agus féachaint ar bhealaí inar féidir leis an gComhaontú um an Tuath luach breise a chur leis;
• Idirphlé a bhunú chun iniúchadh a dhéanamh leis na Ballstáit ar chreataí rialachais il-leibhéil feabhsaithe agus ar struchtúir rannpháirtíochta chun éisteacht le tuairimí na ngníomhaithe tuaithe agus na bpáirtithe leasmhara ábhartha agus chun feabhas a chur ar cheapadh beartas tuaithe a chuirfidh ar a gcumas gníomhú faoi chuimsiú an Chomhshocraithe um an Tuath.

Tiocfaidh 200 rannpháirtí le chéile san Fhóram, ag díriú go príomha ar lucht ceaptha beartas agus ar údaráis phoiblí ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta ó gach ceann de na 27 mBallstát a bhfuil baint acu le cistí an Aontais a bhainistiú, go háirithe beartais choitianta talmhaíochta agus chomhtháthaithe de chuid an Aontais. Beidh sé rannpháirteach freisin i líonraí agus tionscnaimh an Aontais, údaráis réigiúnacha agus áitiúla, grúpaí páirtithe leasmhara agus eagraíochtaí na sochaí sibhialta, chomh maith le hinstitiúidí acadúla atá ag obair ar réimsí beartais a chumhdaítear leis an imeacht, agus cothromaíocht á déanamh idir na tíortha a bhfuil ionadaíocht acu ag an bhFóram.